اگرچه با میزان بالای بافت‌های ناکارآمد، توسعه کانون‌های زیستی و رشد شتابان شهرنشینی خطر در کمین کلان‌شهری چون اصفهان است اما همکاری همه‌جانبه سازمان‌های ذی‌ربط با آتش‌نشانی و فرهنگسازی شهروندی می‌تواند میزان ریسک حوادث پرخطر را بکاهد. همشهری اصفهان گفت‌وگویی با «محسن گلابی» مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان انجام داده که در ادامه می‌خوانید.
- جایگاه سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی در شهر تاب‌آور چیست؟
تاب‌آوری در حوزه شهری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی تعریف می‌شود که آتش‌نشانی نقش مهمی را در توسعه شهر تاب‌آور ایفا می‌کند. مهم‌ترین موضوع، اهمیت ایمنی در شهر تاب‌آور است که وظیفه آتش‌نشانی را یادآوری می‌کند. موضوع دیگر معاونت پیشگیری است که وظیفه کنترل طرح‌های ساختمانی و حادثه‌ساز را برعهده دارد. به همین منظور در ساخت و سازهای ساختمان‌های خصوصی، عمومی، تجاری و دولتی در هنگام صدور پروانه بهره‌برداری و سفت‌کاری موارد ایمنی توسط چک‌لیست‌های اعلام شده ارزیابی می‌شود.
- بعد از وقوع حادثه آتش‌سوزی در بازار بزرگ تبریز، بازارهای تاریخی اصفهان در کانون توجه قرار گرفت. آیا بازار امام(ره) ایمن است؟
بازار فضایی است که از نظر کالبدی و ساختمانی ویژگی‌های خاص خود را دارد. در بازار امام(ره) اصفهان ساختمان‌های میراثی وجود دارد که در بعضی موارد ثبت جهانی هم شده است و برای حفظ و نگهداری آن باید با دقت و وسواس بیشتری اقدام کرد. یکی از مسائل مهم در بازارهای اصفهان تنوع و تغییر کاربری‌ها در واحدهای تجاری است.
گستردگی در تنوع مشاغل در بازار با عرضه لوازم و موادی اشتعال‌زا خطر آتش‌سوزی را موجب می‌شود. درست مانند همان فاجعه بازار تبریز که تمام صفر تا صد کالاهای موجود در این بازار دارای نقطه اشتعال پایینی بود. برای مثال هر اسپری در مغازه‌های لوازم آرایشی همانند بمب ساعتی عمل می‌کند و قدرت انفجار بالایی دارند. همین گوناگونی کالاهای عرضه شده با قدرت اشتعال بالا، بازار اصفهان را هم تهدید می‌کند. نکته قابل توجه دیگر وجود کارگاه‌های طلاسازی در بازار امام(ره) است. در این کارگاه‌ها از کپسول‌های گاز استفاده می‌شود و انباشت این کپسول‌ها می‌تواند خطرات بزرگی ایجاد کند. در بازارهای اصفهان به‌ویژه بازارهای تاریخی، گذر و عرض بازار کم است و به دلیل وجود سد معبرها فضای مقابل مغازه‌ها زیاد نیست، به همین دلیل در هنگام بروز حادثه امکان اعزام خودروهای اطفا حریق وجود ندارد.
- برای پیشگیری از بروز حادثه در بازار امام(ره) چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در سال ۱۳۹۰ تفاهم‌نامه‌ای با اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری منعقد شد و تعدادی کپسول آتش‌نشانی و جعبه‌های فایرباکس در بازار امام(ره) نصب شد. متاسفانه از ۲هزار جعبه اف، یک‌دهم آن هم موجود نیست و نظارتی بر روی آن صورت نگرفته است. در ماه‌های اخیر و حتی قبل از وقوع حادثه بازار تبریز طی جلسات و بازدیدهایی در جهت آزادسازی موانع روی جعبه‌های اف اقداماتی صورت گرفت. قرار است در فاصله ۸ کیلومتری از بازار امام(ره) تعدادی ایستگاه آتش‌نشانی ایجاد شود که با همکاری کسبه بازار امکان آن فراهم می‌شود که پمپ‌ها و وسایل اطفای حریق مستقر شود. تحقق این مهم منوط به مشارکت و همکاری کسبه، مجمع امور صنفی بازار، انجمن اسلامی و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و آب و فاضلاب است.
- ۹۰ درصد آتش‌سوزی‌ها بر اثر اتصالی برق ایجاد می‌شود. بیشتر سقف بازار امام(ره) را سیم‌های برق آویزان پوشانده است. برای آن چه تمهیداتی اندیشیده شده است؟
در این خصوص با اداره برق و آب و فاضلاب جلساتی برگزار شده است. البته باید این نکته را در نظر داشت که موضوع سیم‌های برق به حریق محدود نمی‌شود بلکه در بعضی از قسمت‌های بازار سقف‌ها شکسته شده و نیاز به ترمیم دارد و ریزش ساختمان بازار می‌تواند خطرآفرین باشد. در اطراف بازارامام(ره) واحدهای فرسوده هم مستقر هستند. بافت‌هایی که با کاربری انبار و بدون رعایت استاندارد مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این ساختمان‌های اطراف بازار و منازل مسکونی متروکه می‌توانند آبستن حریق باشند، زیرا ان اماکن استانداردسازی خاص خود را دارد و مملو از اجناس قابل اشتعال است. در بعضی موارد گذرها هم کم‌عرض است که ورود ماموران آتش‌نشانی را برای اطفا حریق ناممکن می‌کند.
- یکی از مسائل مهم موانع و راهبندهایی است که در مبادی ورودی بازارهای اصفهان وجود دارد. این چه تبعاتی در وقوع حریق به همراه خواهد داشت؟
یکی از چالش‌ها و مسائل مهم همین وجود راهبندهاست. مشکل دیگر وجود موتورسیکلت‌هایی است که به این راهبندها قفل می‌شود. برای مثال در ورودی خیابان عبدالرزاق انبوهی از خودروها پارک می‌شوند که در هنگام حادثه اقدامات آتش‌نشانی را با دشواری‌های زیادی همراه می‌کنند. برای حل این مشکل جلسات و مکاتباتی به‌خصوص با معاونت خدمات شهری شهرداری صورت گرفته و برنامه‌ها و اقدامات خوبی برای رفع این مهم در دستور کار قرار گرفته که امیدواریم عملیاتی شود.
- سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی برای پارک‌ها هم اقداماتی انجام داده است؟
از آنجا که یکی از مکان‌های بازی کودکان پارک‌ها هستند، سازمان آتش‌نشانی برای ایمن‌سازی این اماکن اقدامات مهمی انجام داده است. تجهیز کف پارک‌ها به تاتمی‌ها و کف‌فرش‌های ضربه‌گیر، به‌کارگیری وسایل بازی ایمن، کنترل مداوم پارک‌های بادی و بررسی مستمر درختان کهنسال کنار پارک‌ها از جمله اقدامات سازمان آتش‌نشانی است تا کودکان بتوانند در فضایی امن بازی کنند.
- با بازگشایی مجدد آب زاینده‌رود و فصل گرما موضوع غرق شدن در رودخانه هم مطرح می‌شود. چه اقداماتی در نظر گرفتید؟
مهم‌ترین اقدام پیشگیری، اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی توام با فرهنگسازی در سطح جامعه است. با بازگشایی زاینده‌رود و موج شدید گرما شنا در رودخانه به عنوان تفریحی دلپذیر مطرح می‌شود. سازمان آتش‌نشانی با مستقر کردن اکیپ غواصی آماده هرگونه حادثه‌ای از این جنس است.
- اهمیت همکاری با سازمان‌های مردم‌نهاد برای آتش‌نشانی تا چه حد اهمیت دارد؟
از آنجا که فعالیت سازمان آتش‌نشانی و خدمات شهری به لحاظ تنوع، طیف وسیعی از وظایف را شامل می‌شود و با توجه به تکانه‌های ارزی و شرایط اقتصادی موجود قطعا همکاری سمن‌ها می‌تواند به سازمان آتش‌نشانی یاری رساند. برای مثال وقتی از خانه‌ای ماری گرفته می‌شود می‌توان با سپردن به سازمان‌های مردم‌نهاد در حفظ جان این موجود هم کوشید.
- خدمات شما به صورت رایگان عرضه می‌شود. برخورد مردم با آتش‌نشانان چیست؟
از آنجا که رسیدن به شهر تاب‌آور نیاز به فرهنگ بالای شهروندان دارد، خوشبختانه در چندسال اخیر مردم با پذیرش خدمات‌رسانی آتش‌نشانان و پیام‌های تشکر انگیزه آنها را در جهت کمک به همنوع افزایش دادند.آن چیزی هم که در بعضی از مواقع ما را با مشکل مواجه می‌کند و هزینه‌هایی برای اعزام نیرو وارد می‌کند در اثر ناآگاهی است. بارها پیش آمده که در انتقال خودروهای آتش‌نشانی به محل حادثه شهروندان همکاری لازم را نداشته‌اند. باید به این افراد گفت مبادا آن مکان حادثه و خانواده‌های گرفتار از نزدیکان خود شما باشد. یا وقتی که موج سبز ایجاد می‌شود تا خودروهای آتش‌نشانی سریع‌تر به مقصد برسند برخی از خودروها مانع‌تراشی می‌کنند.
- از تجهیزات سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهری اصفهان بگویید.
خوشبختانه در شرایط اقتصادی کنونی که قیمت تجهیزات به ۳۰۰ برابر مدت مشابه سال گذشته رسیده با کمک شهردار و معاونان توانستیم خریدهای مورد نیاز را به صورت مناقصه پیش ببریم. توسعه و افزایش ایستگاه‌های آتش‌نشانی در دستور کار قرار دارد و در آینده نزدیک ۲ ایستگاه به بهره‌برداری می‌رسد. پیمانکاران ۴ ایستگاه هم مشخص شدند که امیدواریم در روز آتش‌نشانی کلنگ آنها هم زده شود. تعداد ۲۰ خودرو خریداری شده که مجهز کردن آن با تغییر کاربری در دستور کار قرار گرفته است. ۱۰۰نفر از کارکنان شرکت اتوبوسرانی پس از گزینش به جمع سازمان ما پیوستند و قرار است ۲۰۰ نفر هم با مجوز سازمان استخدامی کشور جذب شوند. برای اولین بار نیز مجوز کار ۹ نفر خانم آتش‌نشان صادر شده است.
نظر شما